Diagnostyka
- dermoskopia
Dermoskopia jest mikroskopowym badaniem skóry, które jest niebolesne, nieinwazyjne i nie wymaga pobierania wycinków. Jest to badanie pośrednie między normalnym badaniem klinicznym a histopatologiczną oceną wycinków skóry.
Znamiona barwnikowe (tzw. pieprzyki), mogą niekiedy przekształcać się w nowotwory skóry. Dlatego zaleca się, aby każdy dorosly człowiek badał znamiona jeden raz w roku, a dzieci raz na trzy lata.
Na wizycie lekarz ogląda znamiona i bada je palpacyjnie – ocenia wypukłość, spoistość itd.
- testy alergiczne kontaktowe
Testy naskórkowe wykonuję w przypadku podejrzenia alergicznego wyprysku kontaktowego. Wskazaniem do ich wykonania jest stwierdzony klinicznie wyprysk (egzema), który może występować wyłącznie w miejscu kontaktu z substancją uczulającą /np. metalem, kosmetykiem, rośliną, lekiem miejscowym/ lub może mieć charakter rozsiany /po lekach, po doustnym zażyciu alergenów np. konserwantów w pokarmach.
Zestaw testów nakleja się na skórę pleców na 2 doby. Odczyt testu wykonuje się zgodnie z zaleceniami lekarza.
- biopsja skóry z badaniem histopatologicznym
Badanie histopatologiczne polega na ocenie mikroskopowej fragmentu skóry.
W celu pobrania materiału do badanie wykonuje się biopsję (wycinek) skóry – wycięcie drobnego fragmentu tkanki w znieczuleniu miejscowym.
Badanie histopatologiczne w wykonuje się w przypadku kiedy ocena kliniczna nie pozwala na ustalenie diagnozy. Biopsję pobieram każdorazowo w przypadku podejrzenia o nowotwór lub stan przedrakowy skóry.
- badanie mykologiczne
Diagnostyka grzybicy
Zabiegi
- krioterapia
Krioterapia jest popularną metodą walki ze zmianami skórnymi, stanowiąc alternatywę dla chirurgicznej elektrokoagulacji lub laseroterapii. Zabieg polega na kontrolowanym niszczeniu chorych tkanek poprzez ich zamrożenie, do czego wykorzystuje się podtlenek azotu o temperaturze -196°C w formie spreju, z zastosowaniem techniki natryskowej lub kontaktowej.
Kriodestrukcji podlegać zatem mogą różnego rodzaju brodawki (kurzajki), znamiona barwnikowe, naczyniaki (jamiste i płaskie), zmiany naczyniowe (teleangiektazje, pajączki poszerzone naczynka), stany przednowotworowe, a także raki skóry. Wymrażać możemy również tzw. bliznowce (przerosłe blizny), odciski.
- kriochirurgia
Kriochirurgia to metoda leczenia, polegająca na miejscowym, kontrolowanym niszczeniu chorej tkanki poprzez jej zamrażanie a następnie chirurgicznym jej usunięci.
Kriochirurgię stosuje głównie do usuwania brodawek wirusowych (kurzajki) jak i stanów przednowotworowych m.in.: róg skórny.
- chirurgiczna elektrokoagulacja
Elektrokoagulacja jest sposobem chirurgicznego usunięcia tkanki przez odcięcie nożem elektrycznym. Stosujemy ją także do zamykania niewielkich, siatkowatych naczyń żylnych.
Urządzeniem wykorzystywanym do elektrokoagulacji jest lancetron. Zabieg wykonywany jest elektrodą przez którą przepływa prąd elektryczny o odpowiednich parametrach, niegroźny dla człowieka.
W dermatochirurgii elektrokoagulacją usuwać można łagodne zmiany skórne, gdy nie ma potrzeby wykonywania badania histopatologicznego. Typowymi zabiegami są tu usunięcia włókniaków.
Miejsce po usuniętej zmianie należy traktować jak niewielką ranę oparzeniową. Całkowite wygojenie miejsca poddanego zabiegowi może twać kilka do kilkunastu dni. Należy w tym czasie unikać kąpieli w basenie oraz opalania zarówno w solarium jak i słonecznego. Przy tego rodzaju zabiegach stosujemy znieczulenie miejscowe.
- naśwtlania UVB 311 nm
Fototerapia jest skutecznym narzędziem leczenia wielu schorzeń dermatologicznych. Do najczęstszych wskazań należą:
Łuszczyca;
Bielactwo;
Łysienie plackowate;
Liszaj twardzinowy…
- jonoforeza (leczenie nadpotliwości)
Jonoforeza w leczeniu nadpotliwości polega na stopniowym porażaniu kanałów jonowych w gruczołach potowych pod wpływem prądu elektrycznego. Powoduje to zmniejszenie aktywności gruczołów potowych. Zabieg polega na zanurzeniu dłoni bądź stóp w wodzie, przez którą przepuszcza się prąd galwaniczny. W przypadku leczenia nadpotliwości pod pachami konieczne jest zastosowanie zwilżanych poduszek z elektrodami.
Jak wygląda proces leczenia nadpotliwości stóp i dłoni.
Czas trwania zabiegu wynosi 10-15 minut zgodnie z zaleceniami lekarza.
W celu uzyskania najlepszej efektywności należy wykonać serię zabiegów, około 10-12, w odstępach kilkudniowych – maks. 3 razy w tygodniu. Po wykonaniu całej serii, aby efekt się utrzymywał, warto jest regularnie wykonywać zabieg przypominający (na ogół raz w miesiącu).
Wskazane jest także używanie preparatów nawilżających – skóra w wyniku zabiegów może być przesuszona.
Przeciwwskazania do stosowania zabiegu jonoforezy:
rozrusznik serca; części metalowe w okolicach wykonywania zabiegu; stany zapalne tkanek miękkich i skóry; nowotwory; infekcje miejscowe i ogólne owrzodzenia; zakrzepowe zapalenie żył; zaburzenia neurologiczne – porażenie spastyczne; ciąża.
- fototerapia dynamiczna (PDT)
Terapia fotodynamiczna (ang. photodynamic therapy – PDT) jest metodą leczenia zmian skórnych, który cechuje się wysokim stopniem skuteczności i bezpieczeństwa, a także bezinwazyjnością. Swoje działanie opiera na reakcji fototoksycznej, jaka zachodzi w wyniku działania światła i substancji światłoczułej aplikowanej na leczoną zmianę chorobową.
Terapia fotodynamiczna wymaga trzech składników: fotouczulacza, który lokalizuje się w tkance nowotworowej i uczula ją na działanie światła, źródła światła o odpowiedniej długości fali, które wzbudza zakumulowany w tkance nowotworowej fotouczulacz, a także niezbędnego tlenu rozpuszczonego w tkance.
Zabieg jest mało inwazyjny, minimalnie toksyczny i najczęściej bezbolesny, a przy tym bardzo efektywny. Skuteczność PDT porównuje się do zabiegu chirurgicznego usunięcia zmian chorobowych skóry. W przeciwieństwie do tego typu interwencji w większości przypadków nie pozostawia śladów i blizn.
Zabieg rozpoczyna się od zastosowania substancji fotoczułej, która kumuluje się głównie w zmienionym chorobowo miejscu. Tkankę z kremem przykrywa się opatrunkiem okluzyjnym, by substancja odpowiednio wniknęła w skórę. Fotouczulacz zostaje wchłonięty przez skórę. Staje się aktywną substancją chemiczną. Substancja ta w normalnych warunkach nie jest szkodliwa dla organizmu, jednak pod wpływem wiązki światła staje się toksyczna. To sprawia, że niszczy patologiczne komórki.
Kolejnym krokiem jest naświetlenie obszaru poddawanego leczeniu specjalną lampą. Procedura ta trwa około 12 minut. Pod wpływem wiązki światła o odpowiednio dobranej długości fal fotouczulacz aktywuje się, wywołując proces utleniania w zmienionych chorobowo komórkach skóry, co prowadzi do ich zniszczenia. W rezultacie, w odpowiedzi na terapię, organizm zamienia chore komórki na zdrową skórę.
Po zakończonym zabiegu zaleca się stosowanie kremów z wysokim filtrem w celu ochrony skóry.
Zabieg wykonuje się w seriach, w odstępach 3-4 tygodniowych. Ich liczba zależy od rodzaju schorzenia.
Główne wskazania do terapii fotodynamicznej
Stany przednowotworowe (rogowacenie słoneczne, choroba Bowena); nowotwory skóry (rak podstawnokomórkowy, niektóre typy raka kolczystokomórkowego).
Pozostałe wskazania do terapii fotodynamicznej
-zmiany trądzikowe, – blizny przerostowe i keloidowe,- hiperplazja gruczołów łojowych,- ziarniniak obrączkowaty,- obumieranie tłuszczowate,- porokeratoza,- łuszczyca,-zakażenia grzybicze,-brodawki płaskie,-brodawki wirusowe,-kłykciny kończyste,-liszaj twardzinowy, liszaj płaski zanikowy,-zmiany zanikowe sromu,-wulwodynia,- utrata włosów, łysienie,- zmiany naczyniowe płaskie,-fotoodmładzanie (wygładzanie zmarszczek).
Przeciwwskazania, środki ostrożności i skutki uboczne
Przeciwwskazaniem do terapii fotodynamicznej jest ciąża i laktacja, ale także chemioterapia i epilepsja fotogenna. Konieczne jest zachowanie środków ostrożności. Przed pierwszym zabiegiem wymagana jest konsultacja z dermatologiem, który kwalifikuje do terapii, dobiera odpowiednią dawkę światła oraz czas naświetlania.
Po zabiegu zaś należy:
– unikać słońca przez 48 godzin, stosować krem przeciwsłoneczny SPF 50
Działania niepożądane
Podczas PDT może pojawić się ból lub pieczenie, przy czym ich nasilenie jest bardzo zróżnicowane. Objaw ten pojawia się zwykle w ciągu kilku minut od rozpoczęcia ekspozycji na światło.
Często po zabiegu terapii fotodynamicznej pojawia się rumień i obrzęk z nadżerkami, strupki, a także miejscowa nadwrażliwość na światło.